Waarom is zout biodiversiteit belangrijk?

Meer bewustzijn voor zout biodiversiteit nodig

Door de jaren heen zijn de kustlijnen ernstig veranderd. Onder anderen verstedelijking en industrialisatie liggen hieraan ten grondslag. Dat, terwijl zoutpannen een belangrijk kapitaal voor het behoud van zout biodiversiteit vertegenwoordigen. Het blijkt dat het nog lang niet voor iedereen duidelijk is, maar zoutpannen zijn van grote toegevoegde waarde als het gaat om de creatie en het behoud van biodiversiteit en het is dan ook logisch dat dit meer aandacht van het publiek zou moeten verdienen. Het is duidelijk dat er meer ondersteunende maatregelen nodig zijn die op deze multifunctionele activiteit gericht zijn, want zout biodiversiteit is nou eenmaal belangrijk. In deze tekst gaan we verder in op zout biodiversiteit en vertellen we waarom dit op den duur meer bewustzijn nodig heeft.

Wat zijn zoutpannen precies?

Om ons verhaal over zout biodiversiteit te beginnen, lichten we graag eerst even toe wat zoutpannen precies zijn. Zoutpannen worden ook wel zoutwerken genoemd en zijn als het ware geïntegreerde, kunstmatige ‘bekken’ met een unieke architectuur. De functie van een zoutpan is het winnen van zouten uit zeewater of andere pekels. Het zeewater of het pekel wordt naar de betreffende bekken geleid, waar natuurlijke verdamping – de kracht van de zon en de wind - ervoor zorgt dat alleen het zout overblijft en het vervolgens dus kan worden ingewonnen.

De winning van het zeezout is op haar beurt weer belangrijk als het gaat om de ontwikkeling van biodiversiteit met fauna en flora, met name op drasland – ook wel bekend als wetlands. De ruimtelijke organisatie van de wateren waar het zout uit kan worden gewonnen en hun verschillende dieptes en zoutgehaltes stimuleert de ontwikkeling van verschillende micro-omgevingen en micro-organismen. Hierbij kunt u denken aan bijvoorbeeld algen, weekdieren, wormen, en bacteriën. Deze zijn vervolgens weer aantrekkelijk voor allerlei verschillende soorten vogels en vissen. In andersoortige omgevingen zijn dit soort ‘habitats’ voor gemeenschappen van zouttolerante vegetatie en aquatische ongewervelden zelden te vinden.

Zoutpannen als voedselvoorziening én schuilplaats

Zoutpannen zijn ook voor bepaalde vogelsoorten van groot belang. Als we het hebben over de fuut, de kluut of de strandplevier, dan hebben we het over vogelsoorten die direct afhankelijk zijn van de productiviteit van de zoutpannen. Deze watervogels, die vaak beschermd zijn en met uitsterven worden bedreigd, profiteren van de zoutpannen omdat beestjes als pekelkreeftjes, die in deze wateren zwemmen, één van de weinige dingen zijn die zij (kunnen) eten. Daarnaast dienen de zoutpannen niet enkel als voedselbron voor deze diverse vogels, maar komen ze ook goed van pas bij de bescherming tegen roofdieren of menselijke verstoringen. Eilanden op de zogenoemde wetlands, of begroeide dijken, zijn plekken die door vogels worden gezien als veilige plekken om te rusten of te broeden. Bovendien zijn zoutpannen met stranden waar geen mensen mogen komen plekken waar bijvoorbeeld zeeschildpadden en kustplanten ongestoord kunnen leven.

Ook de economische waarde mag niet worden vergeten

Anderzijds hebben zoutpannen ook een grote economische waarde. Het zijn winstgevende ecosystemen: er wordt niet enkel zout ingewonnen door de zoutpannen, maar de plekken trekken ook ‘rijke’ vogelliefhebbers aan die fors betalen wat vervolgens de lokale economie weer ondersteunt. Ook het pekelwater en de modder van de verdampingswateren mogen in dit geval niet onbenoemd blijven. Beide zaken worden namelijk meer dan eens gebruikt voor therapeutische en cosmetische doeleinden. Als laatste willen we ook u ook nog even meegeven dat zoutpannen goed zijn voor het verbeteren van de waterkwaliteit en het voorkomen van overstromingen. Reden genoeg dus om eens wat meer bewustzijn te creëren voor de zout biodiversiteit. Zeker voor Eurosalt, waar men al sinds jaar en dag terecht kan voor alle soorten zout.