Wegenzout en greenwashing

Op dit moment is de richtlijn milieuclaims en duurzaamheidsclaims in de maak als onderdeel van de Europese Green Deal (https://commission.europa.eu). Hier wordt uitgebreid beschreven waar en hoe men de groene milieuclaims kan beoordelen en staven. De sancties die men beoogt zijn fors en boetes hebben dan ook het doel het economisch voordeel weg te halen. De termijn van implementatie is nu nog niet helder; het voorstel zal eerst nog definitief bepaald moeten worden. Maar dat er EU wetgeving komt, dat is wel zeker.

Artikel 3 van deze richtlijn stelt het volgende gedrag op van de marktpartijen ten aanzien van duurzaamheid en milieuclaims:

1. aantonen dat de claim gebaseerd is op algemeen erkend wetenschappelijk bewijs, onder gebruikmaking van nauwkeurige informatie en rekening houden met relevante internationale normen;
2. specificeren of de claim betrekking heeft op het volledige product, een deel van het product of bepaalde aspecten van het product dan wel op alle activiteiten van een handelaar of een bepaald deel of aspect van die activiteiten;
3. aantonen dat de milieueffecten, milieuaspecten of milieuprestaties waarop de claim betrekking heeft, significant zijn vanuit het oogpunt van de levenscyclus;
4. rekening houden met, indien een claim over milieuprestaties wordt gedaan, alle milieuaspecten of milieueffecten die van belang zijn voor de beoordeling van de milieuprestaties;
5. aantonen dat de claim niet gelijkstaat aan wettelijke vereisten voor producten binnen de productgroep of voor handelaren binnen de sector;
6. aangeven of het product of de handelaar waarop de claim betrekking heeft, aanzienlijk beter presteert wat betreft de milieueffecten, milieuaspecten of milieuprestaties waarop de claim betrekking heeft, dan wat gebruikelijk is voor producten in de desbetreffende productgroep of handelaren in de desbetreffende sector;
7. nagaan of de verbetering van de milieueffecten, milieuaspecten of milieuprestaties waarop de claim betrekking heeft, ernstige schade veroorzaakt in verband met de milieueffecten op de klimaatverandering, het verbruik van hulpbronnen en de circulariteit, het duurzame gebruik en de bescherming van water en mariene hulpbronnen, de verontreiniging, de biodiversiteit, het dierenwelzijn en ecosystemen;

Helaas vindt dit greenwashing ook in de wegenzoutmarkt plaats waarbij de duurzaamheidsaspecten van wegenzout worden gepresenteerd als objectief en onafhankelijk wetenschappelijk bewezen.

Hoe werkt een misleidende claim nu in het geval van een CO2 neutraal wegenzout?

Het ‘wetenschappelijk’ bewijs wordt slechts betrokken uit de resultaten van een deel van het eindproduct. De verstrekte wetenschappelijke informatie gaat dan ook niet uit van het te leveren eindproduct, maar gaat slechts over een klein onderdeel van het product. Een uitgebreide LCA analyse van het wegenzout is niet gedaan en evenmin is er een registratie van het wegenzout mengsel als zodanig in de Nationale Milieu Database (https://milieudatabase.nl/) terug te vinden.

Daarnaast worden aanzienlijke betere prestaties geclaimd op milieueffecten, soms zelfs met een negatieve CO2 waarde tot gevolg. Een sprookje toch? Sprookjes bestaan niet, helaas. Wegenzout, of het nu zeezout,- steenzout,- of vacuümzout is niet CO2 neutraal, laat staan een negatieve CO2. De productie, vervoer, opslag en uitlevering laat altijd z’n CO2 afdruk achter en kan dan ook niet “weg gerekend” worden met toevoegingen van welke aard dan ook. Objectief gezien geldt dat alleen voor de producten die een registratie in de Nationale Milieu Database hebben een geverifieerde claim neergelegd kan worden.

Voor Nederland geldt sinds 01.02.2023 de code voor Duurzaamheidsreclame (CDR) die hopelijk voor veel consumenten enige bescherming zal bieden tegen greenwashing: www.reclamecode.nl/nrc/

Als u op een duurzaamheidclaim koopt raden wij aan om het aangeboden wegenzoutproduct te controleren op de welbekende registratie in de Milieu Database.